Świat Zwierząt

rytek

Witam!
Zaczynam robic atlasik ryb:
Jest on jeszcze nie skończony!

rytek

Amur biały

Budowa zewnętrzna:

Ciało silnie wyciągnięte, podobne do ciała klenia. Pysk tępy, zagłębiony pomiędzy otworami nosowymi. Otwór gębowy lekko dolny, pozbawiony wąsów. Partie brzuszne zaokrąglone. Łuski duże, 42-45 wzdłuż linii bocznej, poniżej linii bocznej 5 rzędów łusek, w odróżnieniu od klenia, który ma ich tylko 3-4. Płetwa grzbietowa z 10, a odbytowa z 11 promieniami. Pierwsze trzy promienie pojedyncze, nie dzielone. Zęby gardłowe, dwurzędowe, na brzegach skośnie ścięte, bocznie ścieśnione i piłkowato pofałdowane, (1)2.(4).2. Grzbiet ciemnozielony do czarnozielonego. Boki jaśniejsze, zielonkawe. Łuski ciemno obramowane (tworzą wzór siatki). Maksymalna długość 120 cm.

Występowanie:

Spokojne, głębokie rzeki i jeziora Równiny Chińskiej (optymalna temperatura wody 22-26°C). Trudno jest dokładnie ustalić obszar pierwotnego występowania tego gatunku, gdyż już od X wieku byt on sztucznie hodowany w Chinach i wsiedlany do wielu wód. Do Polski ryba ta sprowadzona została po raz pierwszy w 1964 roku, do Republiki Federalnej Niemiec trafiła w roku 1965. Obecnie jest szeroko rozpowszechniona w całej Europie.

Tryb życia:

Amur biały znosi wprawdzie niskie temperatury wody, jest jednak typowo ciepłolubnym gatunkiem. W Chinach, w rzece Jangcy, dojrzałość płciową uzyskuje już w 4 i 5 roku życia (w wodach chłodniejszych dopiero w 6-8 roku). Ikra składana jest w silnym prądzie wody ponad żwirowym podłożem, Okres inkubacji pelagicznie spływających z prądem rzeki jaj wynosi 32-40 godzin (przy temperaturze wody 27-29°C).

Odżywianie:

Młode ryby odżywiają się początkowo drobnymi organizmami zwierzęcymi. Kiedy osiągną długość 6-10 cm przechodzą na pokarm roślinny. Ich przewód pokarmowy wydłuża się, przekraczając 2-2,5-krotnie długość ciała.

Ciekawostki:

Amur w naszych wodach nie rozmnaża się. Ryba znajdująca się w wodach Polski pochodzi
ze sztucznych zarybień.

Uwagi:

Na wodach PZW nie posiada wymiaru ochronnego, jak również okresu ochronnego - zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb.

Ryby i prawo:

Inne limity:
Amur biały - 3 szt dziennie

Rekordy:
Amur biały - 39.2kg (Polski)

Normy medalowe:
Amur biały - 18kg 14kg 10kg (WW)

rytek

Boleń

Budowa zewnętrzna:

Długie, wyciągnięte, bocznie nieco spłaszczone ciało. Głowa spiczasta, oczy małe. Szeroki, końcowo położony otwór gębowy. Nieco wysunięta szczęka dolna ma na końcu garbikowate zgrubienie, chowające się we wgłębieniu szczęki górnej. Łuski małe, 64-76 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 10-11 promieni, w odbytowej 15-18. Krawędź płetwy odbytowej sierpowato wcięta. Zęby gardłowe dwurzędowe, 3.5-5.3. Ubarwienie grzbietu oliwkowozielone z niebieskawym połyskiem. Boki jaśniejsze, żółto lśniące. Strona brzuszna srebrzyście biała. Płetwy piersiowe, brzuszne oraz odbytowa są czerwonawe. Długość 50-75 cm, maksymalnie 120 cm (ciężar 12 kg).

Występowanie:

W wodach płynących, w większych jeziorach i zatokach od Europy Środkowej po Ural i Morze Kaspijskie. Występuje również w południowej Skandynawii. Podgatunek Aspius aspius taeniatus jest rybą wędrowną, żyjącą w południowych rejonach Morza Kaspijskiego. Blisko spokrewnionym gatunkiem jest Aspius vorax występujący na terenie Syrii w górnym dorzeczu Eufratu.

Tryb życia:

Młode ryby żyją w małych stadkach, w pobliżu brzegów. Rosnąc stają się coraz bardziej samotnikami, trzymającymi się nurtu rzeki. Tarło od kwietnia do czerwca, U samców występuje wysypka tarłowa. Bolenie żyjące w jeziorach i przymorskich zalewach wstępują na tarło do wpadających doń rzek. Złożenie ikry poprzedzone jest gwałtowną gonitwą i zalotami samca i samicy. Jaja składane są na żwirowatych ławach w silnym prądzie wody. Samica o ciężarze 2-3 kg złożyć może 80 000-100 000 ziaren ikry, która przyczepia się do kamieni. Okres inkubacji wynosi 10-17 dni. Dojrzałość płciową uzyskują w 4-5 roku życia.

Odżywianie:

W okresie młodzieńczym - różne gatunki drobnych, zwierzęcych organizmów. W wieku starszym - ryby, żaby, ptaki wodne i małe ssaki (gryzonie).

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy bolenia to....... rap, rapa, bielec, fat, fatynka a także bolonek.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Boleń - 40 cm

Okres ochronny:
Boleń - 1.1-30.4

Inne limity:
Boleń - 3 szt dziennie

Rekordy:
Boleń - 7.8kg (Polski)

Normy medalowe:
Boleń - 5kg 4kg 3kg (WW)

rytek

Brzana

Budowa zewnętrzna:

Ciało wyciągnięte, smukłe, słabo wygrzbiecone o prawie prostej linii brzucha. Pysk ryjkowaty, wydłużony. Otwór gębowy dolny z grubymi, mięsistymi wargami, na krawędzi wargi górnej znajdują się cztery wąsiki. Łuski średniej wielkości, 55-65 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa krótka z 11-12 promieniami. Pierwszy jest najdłuższy i pogrubiony, na tylnej krawędzi piłkowany. W krótkiej płetwie odbytowej znajduje się 8 promieni. Płetwa ogonowa rozwidlona. Zęby trójrzędowe, 2.3.5-5.3.2. Ubarwienie grzbietu zazwyczaj brązowe do zielonoszarego. Boki jaśniejsze, złociście lśniące. Strona brzuszna biaława, często z czerwonawym połyskiem. Wszystkie płetwy szarozielone; piersiowe, brzuszne, odbytowa oraz dolny płat płetwy ogonowej czerwonawo podbarwione. U tego gatunku spotykana jest odmiana o pomarańczowożółtym zabarwieniu ("złota brzana"). Długość 30-50 cm, maksymalnie 100 cm.

Występowanie:

Dobrze natlenione, czyste wody płynące o piaszczystym lub żwirowym podłożu (w rzece - kraina brzany). Często trzyma się poniżej przegród, śluz młyńskich oraz w pobliżu filarów mostów. Występuje w południowo-zachodniej Anglii, we Francji, na północ od Alp, po zlewisko Morza Czarnego. Brak jej w Irlandii, Szkocji, Danii i Skandynawii. Tworzy trzy podgatunki: Barbus barbus gallicus (dorzecze Garonny - Francja), Barbus barbus macedonicus (Dalmacja, Yardar) i Barbus barbus thessalus (Tesalia).

Tryb życia:

Stadna, przydenna ryba, przebywająca w ciągu dnia w strefie silnego prądu wody; aktywna również nocą. Tarło od maja do lipca. W tym okresie u samców pojawia się silna wysypka tarłowa, występująca w postaci białych, perełkowatych, rogowych guzków układających się rzędami na głowie i grzbiecie. Dojrzałe do tarła brzany wędrują dużymi stadami w górę rzeki. Tarliskami są żwirowe ławy leżące w płytkim nurcie. Liczba jaj 3000-9000, okres inkubacji 10-15 dni. Kleista, żółtawa ikra początkowo przyczepia się do kamieni. Po zapłodnieniu spłukiwana jest prądem wody pomiędzy kamienie, gdzie pozostaje do chwili wylęgania się larw. Przez pewien czas po wykluciu i zresorbowaniu zawartości woreczka żółtkowego przebywają one jeszcze na tarliskach. Dopiero później zaczynają stopniowo spływać z prądem wody w dół rzeki. Po raz pierwszy przystępują do tarła pomiędzy trzecim a czwartym rokiem życia. Zimują w głębokich jamach i zakolach pod nawisami brzegowymi.

Odżywianie:

Młode ryby zjadają drobne zwierzęta denne. Dorosłe odżywiają się fauną denną, larwami owadów, małymi rybkami, mięczakami, ikrą ryb oraz w niewielkim stopniu roślinami.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy brzany to... barwena, brama, barbuna, barwanka, barwin, silawa, parna dulska, brynka, brząska, śliz, siulawa, maren, marena, meryna a także kowbel.

Uwagi:

Ikra brzany jest trująca. W okresie tarła trujące mogą być również mięśnie jamy brzusznej. Zjedzenie ich powoduje wymioty i biegunkę.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Brzana - 40 cm

Okres ochronny:
Brzana - 1.1-30.6

Inne limity:
Brzana - 3 szt

Rekordy:
Brzana - 9.24kg (Świata)
Brzana - 7kg (Polski)

Normy medalowe:
Brzana - 4kg 3kg 2.5kg (WW)

rytek

Brzana karpacka

Budowa zewnętrzna:

Ciało wydłużone, niskie, wrzecionowate, pokryte łuską średniej wielkości, przy czym na łuskach grzbietu wystepuja brodaweczki naskórkowe. Pysk i wargi są mięsiste. Na końcu pyska z otworem gębowym dolnym znajdują się dwie pary wąsików. Płetwa grzbietowa jest nieznacznie wcięta, a ostatni jej twardy promień nieco zgrubiały, lecz nie tak mocno jak u brzany, i zaopatrzony w bardzo drobne ząbki. Płetwa odbytowa samic sięga płetwy ogonowej. Brzana karpacka posiada ubarwienie grzbietu brunatne, a boki złociste z brunatnymi plamkami, które występują także na pokrywach skrzelowych, płetwie grzbietowej i płetwie ogonowej. Płetwy brzuszne, odbytowa i dolny płat ogonowej są pomarańczowe. Brzana karpacka osiąga 40 cm długości.

Występowanie:

Występuje w dorzeczu Wisły, Dniestru oraz prawdopodobnie Dunaju. W Polsce znana jest z karpackich i niektórych nizinnych dopływów Wisły oraz ze Strwiąża.

Tryb życia:

Brzana karpacka ma biologię rozrodu podobną jak brzana. Przebywa w miejscach o dnie kamienistym i szybkim prądzie.
Odżywianie:

Pokarm brzany karpackiej stanowi drobna fauna denna.

Uwagi:

Nie spotyka się jaj tak licznie jak brzanę i brzankę. Nie ma znaczenia gospodarczego.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Brzana karpacka - 20 cm

Okres ochronny:
Brzana karpacka - 1.1-15.7

rytek

Brzanka

Budowa zewnętrzna:

Ciało krępe, wygrzbiecone o prawie prostej linii brzucha. Pysk ryjkowato wydłużony. Otwór gębowy dolny z grubymi, mięsistymi wargami. Na wardze górnej cztery wąsiki. Łuski duże. 48-55 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa ma 11, a odbytowa 8 promieni. Zęby gardłowe trójrzędowe, 5.3.2-2.3.5. Grzbiet zielonobrazowy do brązowoczarniawego. Boki jaśniejsze, żółtawe. Strona brzuszna biała, w okresie tarła różowo połyskująca. Na grzbiecie i bokach duże, nieregularne, czarniawobrązowe plamy. Długość 20 do 30 cm, maksymalnie 40 cm.

Występowanie:

W czystych, dobrze natlenionych wodach płynących, od północnej części Półwyspu Iberyjskiego przez południową Francję (dorzecze Rodanu), północne i środkowe Włochy aż po karpackie dopływy Wisły.

Tryb życia:

Stadna ryba, żyjąca przy dnie wartko płynących po kamienistym podłożu potoków. Tarło - maj do czerwca. Ikra składana na żwirowe podłoże.

Odżywianie:

Małe zwierzęta denne, ikra ryb, a także rośliny wodne.

Uwagi:

Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW nie ma okresu ochronnego.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Brzanka - 20 cm

rytek

Certa

Budowa zewnętrzna:

Wyciągnięte, bocznie ścieśnione ciało (jego wysokość mieści się cztery razy w długości), o wydłużonym, w formie nosa, mięsistym pysku i dolnym podkowiastym otworze gębowym. Dolna warga nie jest zrogowaciała. Wzdłuż linii bocznej 53-61 łusek. W płetwie grzbietowej 11, w odbytowej 20-25 promieni. Zęby gardłowe jednorzędowe, 5-5. Grzbiet ciemny, szary do niebieskawego. Boki jaśniejsze, srebrzyste. Brzuch biały. W okresie tarła samce przybierają "szatę godową". Ich głowa i górna część ciała stają się czarne, aksamitnie lśniące. Strona brzuszna jest koloru pomarańczowego do czerwonawego. Płetwy parzyste i odbytowa czarne. Pysk czarny do niebieskoczamego. Długość 20-35 cm, maksymalnie 50 cm.

Występowanie:

Wolno płynące wody o piaszczystym lub mulistym podłożu oraz żyzne, nizinne jeziora. Forma podstawowa (Vimba vimba vimba) zamieszkuje zlewisko Morza Północnego i Bałtyku (niegdyś wstępująca do Wisły populacja była bardzo liczna). Tworzy cztery podgatunki: Vimba vimba bergi (dolny bieg Bohu), Vimba vimba carinata (Dunaj do Kubania), Vimba vimba persa (Morze Kaspijskie, dolny bieg Wołgi), Vimba vimba tenella (rzeki Krymu, Kubań, do zachodniej części Kraju Zakaukaskiego). Certa jeziorowa (Vimba elongata) występuje w jeziorach południowej Bawarii i górnej Austrii. Vimba melanops żyje w północnych dopływach Morza Egejskiego.

Tryb życia:

Stadna ryba, w ciepłych miesiącach zwykle przebywająca w płytkich przybrzeżnych partiach wody. Tarło - maj do czerwca. Ikra składana w płytkich miejscach, blisko brzegu. Przedstawiony opis życia dotyczy populacji osiadłych, nie opuszczających rzeki. Forma podstawowa Vimba vimba vimba jest rybą wędrówną. Żerowiska jej znajdują się w przybrzeżnych słonawych wodach morskich, skąd ryby podejmują wędrówkę rozrodczą do rzek. Tarliska znajdują się w płytkich odcinkach rzek o przejrzystej wodzie, kamienisto-żwirowym dnie i silnym prądzie wody. Dla populacji wiślanej tarliskami były karpackie dopływy Wisły (San, Wisłok, Wisłoka, Dunajec, Raba). By do nich dotrzeć, ryby wstępowały do Wisły już od sierpnia do października w roku poprzedzającym tarło (od połowy maja do pierwszych dni lipca). Młode ryby w pierwszych miesiącach życia przebywają w rejonie swych narodzin. Następnie rozpoczynają wędrówkę do morza, w ślad za powracającymi doń po tarle dorosłymi osobnikami.

Odżywianie:

Małe zwierzęta denne.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy certy to... podluskwa, cyrka, cyrta, czarownica, czwyrka, czyrwka, kobyła, podluskwa, podusta.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Certa - 30 cm

Okres ochronny:
Certa - 1.1-30.6

Inne limity:
Certa - 5 szt

Rekordy:
Certa - 1.74kg (Polski)

Normy medalowe:
Certa - 1.2kg 1kg 0.8kg (WW)

rytek

Ciernik

Budowa zewnętrzna:

Ciało wyciągnięte, lecz wyraźnie wygrzbiecone (widoczna różnica w stosunku do gatunków z rodzaju Spinachia i Pungitius), ścieśnione w płaszczyznach bocznych. Pysk spiczasty, otwór gębowy mały, końcowy. Na grzbiecie wolno stojące ruchome kolce w liczbie 2-5 (zazwyczaj trzy), które dzięki specjalnym zawiasom mogą bez wysiłku ze strony ryby przez dłuższy czas być postawione. Są one skuteczną, defensywną bronią ciernika. Płetwy brzuszne występują w postaci silnych kolców, których nasady częściowo otaczają zrośnięte ze sobą kości pasa miednicy. Duże płetwy piersiowe spełniają funkcję napędzania i sterowania ruchem ryby. Masywny pas barkowy. Głowa i ciało pozbawione łusek. Jedynie wzdłuż rozwiniętej w pełni linii bocznej rząd (29-35) dachówkowato zachodzących na siebie płytek kostnych, przekształconych w tylnej części trzonu ogonowego w silnie wykształcony kil (znane są formy z płytkami wzdłuż całej linii bocznej, f. trachurus, oraz z płytkami tylko w części piersiowej - f. leiurus). Funkcje linii bocznej ograniczone są przykrywającymi ją kostnymi płytkami. Grzbiet koloru szaroniebieskiego do zielonooliwkowego. Boki mosiężne, brzuch białawy. Płetwy bezbarwne, przezroczyste. W okresie tarła samce przybierają szatę godową; grzbiet zielononiebieski, gadło i piersi czerwone, tęczówka oka lśniąca, srebrzystoszara, płetwy grzbietowa i odbytowa ciemne. Długość od 5 do 8 cm; morska, wędrowna forma maksymalnie do 11 cm. Osiąga wiek 4-5 lat.

Występowanie:

Szeroko rozprzestrzeniony w słodkich i słonych (przybrzeżnych) wodach Europy, rzadszy w rzekach górskich, ponieważ silny prąd wody, wodospady oraz sztuczne przegrody są dla niego przeszkodą nie do pokonania.

Tryb życia:

Tworzy morską, wędrowną formę oraz osiadłą, śródlądową. Tarło od marca do lipca. Wędrowne formy ciągną z wód słonych do słodkich. Samiec z części roślin buduje na dnie gniazdo, wykorzystując jako lepiszcze kleistą wydzielinę swych nerek. Do gniazda zapędza jedną lub kilka (jedną po drugiej) samic, które składają tam jaja (około 90^t50 sztuk na samicę). Są one w kolorze od bezbarwnego do jasnopomarańczowego. Młodsze samice składają ikrę drobniejszą, starsze większą. W dziesięć minut po złożeniu jaja pęcznieją, stają się spężyste i sklejają się ze sobą. Zapładniane są zwykle wcześniej, jednak jest to możliwe jeszcze do trzech godzin od chwili złożenia ikry. Pilnowana jest ona, podobnie jak wylęgające się po 4-10 dniach larwy, przez samca, który również opiekuje się nimi. W ciągu następnych czterech dni po wykluciu resorbowana jest zawartość woreczka żółtkowego. Szybkość wzrostu ryb zależy od temperatury wody i obfitości pokarmu.

Odżywianie:

Robaki, skorupiaki, larwy owadów, ikra oraz wylęg ryb, czasami również owady wpadające do wody z powietrza.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy cienika to... kat, kolka i czart.

Uwagi:

Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW nie posiada wymiaru ani okresu ochronnego.

Ryby i prawo:

BRAK OGRANICZEŃ POŁOWU

rytek

Czebaczek amurski

Budowa zewnętrzna:

Ciało stosunkowo smukłe, o szerokim trzonie ogonowym. Otwór gębowy mały, ustawiony skośnie ku górze. Szczęka dolna wysuwalna do przodu. Zęby gardłowe ustawione w jednym szeregu. Wzdłuż linii bocznej 34-38 łusek. Przebiega ona dokładnie pośrodku boków ciała. Brak wąsów. Podstawowym kolorem w jego ubarwieniu jest zielonkawoszary. Grzbiet brązowawy. Boki poniżej linii bocznej, wraz z pokrywami skrzelowymi - srebrzyście lśniące. W tylnej części łusek widoczna jest ciemna plamka, tak że całe ciało sprawia wrażenie regularnie kropkowanego. Płetwy przezroczyste oraz żółtawobiałe. W okresie tarła głowa samców, wraz z pokrywami skrzelowymi, przybiera ubarwienie fioletowe do czerwonawoniebieskiego, zaś u samic siarkowożółte. Długość ciała 4-6 cm.

Występowanie:

Pierwotnym miejscem występowania Pseudorasbora parva była Nagasaka w Japonii. Współczesne europejskie populacje tej ryby powstały z osobników, które dostały się przypadkowo ze środkowego biegu Amuru. Trafiły one do Dniepru i Dniestru, Dunaju i jego dopływów. Gatunek ten,obecnie szeroko rozpowszechniony, spotykany jest również w dorzeczu Wisły i Odry.

Tryb życia:

Występuje zarówno w wodach stojących, jak i płynących. Wprawdzie unika silnego prądu wody, jednak może pokonywać odcinki rzeki nawet o bardzo silnym prądzie. Tarło od połowy marca do końca czerwca. Wyglądająca jak pływające łańcuchy ikra przykleja się do podłoża. Pilnowana jest przez samca. Ryba ta dożywa maksymalnie 3 lat.

Odżywianie:

Narybek czebaczka odżywia się zooplanktonem. W późniejszym okresie życia ryby te żywią się larwami owadów oraz rybami.

Ciekawostki:

Czebaczek rozmnaża się u nas bardzo szybko i zajmuje coraz to nowe akweny. Czebaczki przerywają łańcuch pokarmowy, wypierają rodzime gatunki. Nie ma sposobu na zahamowanie ich ekspansji wynika z opinii ichtiologów.

Uwagi:

Jest gatunkiem niepożądanym w naszych wodach. Regulamin Amatorskiego Połowu Ryb PZW w pkt. 3.7. określa - "Raków pręgowanych, raków sygnałowych oraz ryb z gatunku trawianka, czebaczek amurski i sumik karłowaty po złowieniu nie należy wypuszczać ani do łowiska, w którym je złowiono, ani do innych wód."

Ryby i prawo:
BRAK OGRANICZEŃ POŁOWU

rytek

Dorsz

Budowa zewnętrzna:

Wydłużone, opływowe ciało o długiej, masywnej głowie. Średnica oka mniejsza od długości pyska. Szczęka górna wysunięta do przodu. Duży, pojedynczy wąs na podbródku, równy prawie średnicy oka. Linia boczna w środkowej partii ciała wygięta ku górze, dalej od początku drugiej płetwy grzbietowej prawie prosta. Trzy blisko siebie osadzone płetwy grzbietowe o zaokrąglonych krawędziach. Pierwsza z 14-15, druga z 18-22, a trzecia z 17-20 miękkimi promieniami. Dwie płetwy odbytowe (również zaokrąglone krawędzie); w pierwszej 19-23, w drugiej 17-19 miękkich promieni. Druga płetwa odbytowa rozpoczyna się pod początkiem nasady (lub nieco z tyłu) drugiej płetwy grzbietowej. Płetwa ogonowa prosto ścięta. Ubarwienie zmienne, zależnie od miejsca przebywania ryb; zazwyczaj zielonkawe, jasnoszare, brązowawe lub czerwonawe z plamistym wzorem. Strona brzuszna brudnobiała. Linia boczna jasna, wyraźnie odcinająca się. Młode ryby o długości 5-10 cm mają na ciele wyraźny wzór szachownicy. Maksymalna długość 2 m (waga 95 kg - północno-zachodni Atlantyk). W Morzu Północnym, w wieku 6-10 lat osiąga długość około 80 cm.

Występowanie:

Północny Atlantyk. Na zachodzie od północnej Finlandii do północnej Karoliny, na wschodzie od Spitsbergenu do Zatoki Biskajskiej; w Morzu Bałtyckim żyje podgatunek Gadus morhua callarias - dorsz bałtycki. Przebywa w strefie od brzegu do głębokości 600 m (czasami głębiej, jednak zwykle od 150 do 220 m), zarówno przy dnie, jak też w strefie wolnej wody. Młode ryby często spotkać można w bardzo płytkich wodach.

Tryb życia:

Gatunek ten obok dużych form wędrownych, podejmujących dalekie rozrodcze i pokarmowe wędrówki, tworzy również formy osiadłe, bytujące w fiordach i przybrzeżnych wodach. Większość tworzonych przez dorsza form rozradza się wiosną (przy temperaturze wody 4-6 °C). Po gwałtownej gonitwie para przylegając ciasno do siebie ciała składa w toni wodnej do pięciu milionów zapładnianych natychmiast jaj. Przezroczysta ikra (średnica 1,5 mm) unosi się w górę ku powierzchni wody. Okres jej inkubacji trwa 2-4 tygodnie. Po 3-5 miesiącach pelagicznego życia młode ryby o długości 3-6 cm schodzą w przydenne warstwy wody.

Odżywianie:

Zwierzęta denne, w starszym wieku ryby.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Dorsz - 35 cm

Okres ochronny:
Dorsz - 1.6 - 31.8

Rekordy:
Dorsz - 28.9kg (Polski)

Normy medalowe:
Dorsz - 15kg 10kg 8kg (WW)

rytek

Gładzica

Budowa zewnętrzna:

Drobna, szczelnie przylegająca łuska sprawia, że ciało gładzicy jest w dotyku gładkie.Oczy znajdują się po prawej stronie ciała. Za oczami kilka zgrubień kostnych formuje tzw. grzebień zaoczny. Gęste zęby na szczękach tworzą krawędź tnącą, która pozwala na miażdżenie muszli mieczaków. Barwa strony ocznej jest oliwkowobrunatna z pomarańczowymi lub czerwonymi plamami, które w okresie rozrodustają sie jaskrawsze i obrzeżone ciemnym pierścieniem. Długość ciała dochodzi do 1 m ( przeciętnie w odłowach spotyka się osobniki o długości 60 lub 70 cm). Skarlała forma bałtycka (Platessa platessa baltica) osiąga do 45 cm długości.

Występowanie:

Występuje w wodach przybrzeżnych Europy od Zatoki Biskajskiej do Islandii, Morza Barentsa i Białego, w zachodniej części Morza Śródziemnego (liczniej w części zachodniej i środkowej).

Tryb życia:

Przechodzi rozwój z metamorfozą jak u innych płastug.

Odżywianie:

Gładzica żywi sie bezkręgowcami dennymi i małymi rybkami.

Uwagi:

Gładzica jest ceniona dla smacznego mięsa i użytkowana jak inne płastugokształtne. W Holandii, Danii, a w ostatnich latach również przy wybrzeżach szkockich stała się obiektem chowu. Narybkiem otrzymkanym z wylęgarni obsadza się sztucznie izolowane od morza zatoczki i fiordy. Użyźnianie tych wód sprzyja rozwojowi planktonu i z kolei fauny bezkręgowców. Stwarza to optymalne warunki siedliskowe i pokarmowe, które sprawiają, że sześciomiesięczne gładzice osiągają tu rozmiary osobników dwuletnich, wzrastających w warunkach naturalnych.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Gładzica - 25 cm

Okres ochronny:
Gładzica - 15.2 - 15.5

rytek

Głowacica

Budowa zewnętrzna:

Wrzecionowate, w przekroju okrągłe ciało. Duża płetwa tłuszczowa pomiędzy płetwami grzbietową i ogonową. Łuski bardzo drobne; 180-200 wzdłuż linii bocznej. Pomiędzy płetwą tłuszczową a linią boczną 23-27 (łącznie z łuskami linii bocznej). Długa, spłaszczona głowa z szeroko wyciętym otworem gębowym. Na pierwszym łuku skrzelowym 16 wyrostków filtracyjnych. Na tylnej krawędzi płytki lemiesza 4-8 silnych, hakowatych zębów ustawionych w jednym rzędzie. Brak zębów na trzonie lemiesza. Grzbiet brązowawe- lub zielonkawoszary. Boki jaśniejsze z miedzianym połyskiem. Brzuch białawy. Na bokach liczne, nieregularnie rozmieszczone, małe, ciemne plamy. Długość 60-120 cm, maksymalnie do 150 cm.

Występowanie:

W chłodnych, zasobnych w tlen, szybko płynących wodach. Pierwotnie tylko w górnym i środkowym dorzeczu Dunaju, zwłaszcza w samym Dunaju i jego prawobrzeżnych dopływach. Dzisiaj także w Renie i jego dorzeczu, w rzekach gór Atlas (Maroko), a także Dunajcu i Sanie.

Tryb życia:

Ryba wybitnie stanowiskowa, pędząca samotny tryb życia. W rzece zajmuje określony rewir, którego broni przed innymi rybami swego gatunku. W okresie tarła (marzec-kwiecień) odbywa krótkie wędrówki w górę rzeki. W miejscu o silnym prądzie samica robi uderzeniami ogona w żwirowym dnie płytką jamę, do której składa liczącą 5 mm średnicy dużą ikrę (na 1 kg ciężaru samicy przypada około 1000 jaj). Okres wylęgania w temperaturze 8-10°C trwa około 35 dni. W dobrych warunkach pokarmowych młode osobniki rosną bardzo szybko. Dojrzałość płciową uzyskują w trzecim względnie czwartym roku życia. Głowacica jest rybą zimnolubną (temperatury poniżej 18°C). W Maroku zaaklimatyzowała się także w wodach, gdzie temperatura dochodzi do 26°C. W tych warunkach nie może się jednak rozradzać w naturalny sposób.

Odżywianie:

Ryby różnych gatunków.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inną nazwą głowacicy jest... głowatka.

Uwagi:

Głowacica jest rybą wyjątkową. Jest największą wśród ryb łososiowatych, a zarazem jedną z największych ryb słodkowodnych. Należy wśród nich do najszybciej rosnących. Odznacza się stosunkowo dużą tolerancją ekologiczną. Może żyć nawet w lekko zanieczyszczonych wodach.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Głowacica - 70 cm

Okres ochronny:
Głowacica - 1.3-31.5

Inne limity:
Głowacica - 1 szt

Rekordy:
Głowacica - 17.5kg (Polski)

Normy medalowe:
Głowacica - 12kg 9kg 7kg (WW)

rytek

Jazgarz

Budowa zewnętrzna:

Ciało dość wygrzbiecone. Głowa o tępym pysku (równym średnicy oka lub krótszym). Duże, szerokie czoło. Oczy duże, osadzone bardzo wysoko. Na spodzie gło-wy płytkie, okrągłe dołki śluzowe. Wieczko skrzelowe z długim, silnym kolcem. Praeoperculum z krótkimi kolcami. Łuski grzebykowe; 35-40 wzdłuż ciała. Linia boczna nie sięga do płetwy ogonowej. Płetwy grzbietowe razem zrośnięte (tym różni się od okonia i sandacza), z 12-16 twardymi i 11-15 miękkimi promieniami. W płetwie odbytowej dwa promienie twarde i 5-6 miękkich. W płetwie piersiowej 13 promieni. Ubarwienie grzbietu i boków zielonooliwkowe do zielonoszarego, z nieregularnie rozmieszczonymi ciemnymi plamami. Piersi czerwonawo połyskujące. Strona brzuszna zielonkawobiała do jasnozielonkawej. Płetwy grzbietowa i ognowa z rzędami ciemnych plamek. Długość 12-15 cm, maksymalnie 25 cm; maksymalny ciężar 400 g.

Występowanie:

W większych rzekach i ich ujściach, w jeziorach oraz przymorskich zalewach na północ od Pirenejów i Alp. Występuje od Anglii i północno-wschodniej Francji (w środkowej i zachodniej Francji wsiedlony) aż po zlewisko Morza Białego, Ural i Morze Kaspijskie. Brak go w Irlandii, Szkocji, zachodniej i północnej Norwegii, w Pirenejach i na Bałkanach. Obszar geograficznego występowania jazgarza prawie pokrywa się z obszarem zasiedlanym przez okonia. Obydwa gatunki mają podobną, wysoką tolerancję na zmiany klimatyczne warunków, wahania temperatury oraz przebrażenia wodnego środowiska. Jazgarz spotykany jest prawie we wszystkich środkowoeuropejskich wodach - również w tych nie mających naturalnego połączenia z morzem czy rzeką (naturalne stawy, zalewy, zbiorniki zaporowe itp.). Sądzi się, że ryba ta przenoszna jest do tych zbiorników przez wędrowne ptaki wodne, do których nóg przyczepia się jej kleista ikra.

Tryb życia:

Gatunek mający bardzo małe wymagania, niezwykle odporny na zanieczyszczenie wody. Nocą przebywa stadnie w głębszych miejscach o piaszczystym podłożu i słabym prądzie wody. W ciągu dnia w poszukiwaniu pokarmu penetruje płytkie, przybrzeżne rejony. Kryje się tutaj wśród podwodnej roślinności lub pod zwieszającymi się ponad wodą gałęźmi drzew i krzewów. Często przebywa w stadzie razem z kiełbiem. Tarło od marca do maja (w temperaturze wody 10-15°C). Dojrzałe płciowo osobniki łączą się w stada, poszukujące odpowiedniego do rozrodu miejsca w płytkiej strefie brzegowej. Bladożółtawa ikra o średnicy 0,5-1 mm (50000-100000, zależnie od wielkości samicy), składana jest porcjami na kamieniach, rzadziej na roślinach, w postaci galaretowatych sznurów i zbryleń. Okres inkubacji 8-12 dni. Bezbarwne larwy o długości 3-4 mm mają duży woreczek żółtkowy. Zawsze pod koniec okresu rozrodu obserwuje się liczne śniecią biorących w nim udział osobników. Wydaje się, że podobnie jak ma to miejsce u stynki, zwłaszcza starsze osobniki nie są w stanie zregenerować sił po zbyt wyczerpującym dla ich organizmu akcie rozrodu. Dojrzałość płciową jazgarz uzyskuje zwykle w końcu drugiego roku życia.

Odżywianie:

Robaki, wioślarki, larwy owadów, małe mięczaki oraz ikra i wylęg ryb.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy jazgarza to... bazgier, szewc, smarkacz, azgar, kostrzysz, żyd oraz żydzik.

Uwagi:

Jazgarz znany jest z tego, że jego skóra wydziela duże ilości śluzu. Może on być sprawcą znacznych szkód powodowanych wśród ikry i wylęgu ryb użytkowych, będąc zarazem ich konkurentem pokarmowym. W przeciwieństwie do okonia ryba ta ma niewielkie znaczenie gospodarcze. Jest masowo poławiany w basenie dolnej Elby i słonawych zalewach. Mięso jego jest wprawdzie ościste, ale bardzo smaczne.

Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW nie posiada wymiaru i okresu ochronnego.

Ryby i prawo:
BRAK OGRANICZEŃ POŁOWU

rytek

Jaź

Budowa zewnętrzna:

Wyciągnięte, dość wygrzbiecone, bocznie ścieśnione ciało o małej głowie i wąskim, skierowanym nieco skośnie ku górze, otworze gębowym. Łuski, stosunkowo małe, 55-61 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 11-12 promieni. Płetwa odbytowa ma ich 12-14, a jej zewnętrzna krawędź jest wklęsła. Zęby gardłowe dwurzędowe, 3.5-5.3. Grzbiet szarozielony do szaroczarnego. Boki jaśniejsze o intensywnym srebrzystym połysku. Brzuch białawy. Oczy żółte. Płetwy grzbietowa i odbytowa niebieskawoszare; pozostałe płetwy czerwonawe. Długość 30-50 cm, maksymalnie 80 cm.

Występowanie:

W dużych rzekach i jeziorach. Od dorzecza Renu, na północ od Alp aż po Ural. Nie występuje w Europie Południowej i na południe od dorzecza Dunaju.

Tryb życia:

Ryba stadna, spędzająca większość czasu w pobliżu powierzchni wody. Jedynie zimą schodzi w jej głębsze partie. Tarło od kwietnia do czerwca. W tym okresie u samców występuje wysypka tarłowa. W celu złożenia ikry stada dojrzałych do rozrodu ryb ciągną w górę rzeki do odcinków o piaszczystym lub żwirowatym dnie. Kleista ikra o średnicy 1,5 mm (40000-115000 sztuk w zależności od wielkości samicy), przyczepia się do kamieni i wodnych roślin. Okres inkubacji trwa 10-20 dni. Po złożeniu ikry tarlaki spływają w dół rzeki. W ślad za nimi, w jej spokojne partie, już w pierwszym roku swego życia podążają młode ryby. Dojrzałość płciową uzyskują w wieku 3-4 lat.

Odżywianie:

W okresie młodzieńczym pokarm ich stanowi plankton zwierzęcy i roślinny. Później zjadają robaki, skorupiaki, larwy owadów i małe mięczaki.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy jazia to... jaświca, jeżlica, kosłacz i orfa.

Uwagi:

Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW nie posiada okresów ochronnych.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Jaź - 25 cm

Inne limity:
Jaź - 10 szt

Rekordy:
Jaź - 5.1kg (Polski)

Normy medalowe:
Jaź - 3kg 2.5kg 2kg (WW)

rytek

Jelec

Budowa zewnętrzna:

Ciało w zależności od charakteru zamieszkiwanej wody mniej lub bardziej wydłużone, w przekroju nieomal okrągłe. Głowa mała. Otwór gębowy wąski, o lekko dolnym położeniu. Łuski duże, 47-53 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 10-11 promieni, a w odbytowej 10-12. Krawędź płetwy odbytowej wklęsła. Dwurzędowe zęby gardłowe, 2.5-5.2(3). Grzbiet ciemny, niebiesko lśniący. Boki żółtawe o srebrzystym połysku, brzuch białawy. Płetwy piersiowe, brzuszne oraz odbytowa w kolorze od żółtawego do pomarańczowego. Linia boczna jest często z obydwu stron ciemno oblamowana. Długość 15-20 cm, maksymalnie do 30 cm.

Występowanie:

Przeważnie w szybko płynących ciekach wodnych o piaszczystym i żwirowatym podłożu. W Europie - na północ od Pirenejów i Alp. Nie występuje w Szkocji, zachodniej i północnej Norwegii, oraz na zachodnich i południowych Bałkanach. W południowej Francji występuje podgatunek Leuciscus leuciscus burdigalensis.

Tryb życia:

Towarzyska, o żywym usposobieniu, powierzchniowa ryba, uchodząca wśród karpiowatych za jednego z najlepszych pływaków. Tarło w kwietniu i maju. W tym okresie na całym ciele samców pojawia się drobna wysypka tarłowa. Ikra o średnicy 2 mm przyczepia się do podwodnych roślin i kamieni. Dojrzałość płciową uzyskuje pod koniec trzeciego roku życia.

Odżywianie:

Plankton, robaki, ślimaki, larwy owadów, wodne i lądowe owady, czasami również fragmenty roślin.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy jelca to... wielec, parzocha, gnojusz, jalec, jajczyk, jarąg a także jarążek.

Uwagi:

Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW nie posiada okresów ochronnych.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Jelec - 15 cm