Świat Zwierząt

rytek

Karaś

Budowa zewnętrzna:

Ciało silnie wygrzbiecone, krępe, bocznie ścieśnione. Brak wąsów. Łuski duże, 31-55 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa wysoka z 17-25 promieniami. Jej górna krawędź jest wypukła. Pierwszy promień miękki, giętki, na tylnej krawędzi lekko piłkowany. W płetwie odbytowej 8-11 promieni. Płetwa ogonowa lekko wcięta. Zęby gardłowe jednorzędowe, 4-4. Na pierwszym łuku skrzelowym 23-33 wyrostki filtracyjne. Grzbiet brązowawy z zielonym połyskiem. Boki jaśniejsze, żółtawobrązowe. Strona brzuszna od żółtawej do brudnobiałej. Na trzonie ogona ciemna plama. Długość 20 do 35 cm. maksymalnie 50 cm.

Występowanie:

Od Anglii po wschodnią Rosję, zazwyczaj w płytkich, zarośniętych roślinnością wodną małych zbiornikach i jeziorach. Z powodzeniem wsiedlony w wielu miejscach, np.: w Hiszpanii.

Tryb życia:

Bardzo plastyczna ryba karpiowata, wytrzymująca silne zanieczyszczenia wody oraz wysokie deficyty tlenu. Okres zimowy spędza zagrzebana w mule, zapadając w swoistą śpiączkę zimową. Również zagrzebuje się w nim, gdy zamieszkiwany przez nią zbiornik wodny zaczyna wysychać. Tarło - w maju i czerwcu. Gotowe do rozrodu ryby gromadzą się w płytkich, obficie porośniętych podwodną roślinnością miejscach; Kleista ikra o średnicy 1-1,5 mm (150000-300000) przyczepia się do roślin. Okres inkubacji trwa 3-7 dni. Dojrzałość płciową ryby uzyskują przy długości 8-15 cm w 3-4 roku życia.

Odżywianie:

Rośliny wodne i małe zwierzęta denne (zwłaszcza larwy ochotkowatych i jętek).

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy karasia to... japończyk, japoniec, karaska i bąk.

Uwagi:

Karaś potrafi wytrzymać ekstremalnie niekorzystne warunki środowiskowe, jednak wówczas przybiera tzw. formę głodową, często spotykaną w ubogich, dystrogficznych, leśnych zbiornikach.

Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW nie posiada wymiaru ani okresu ochronnego.

Ryby i prawo:

Rekordy:
Karaś - 3.9kg (Polski)

Normy medalowe:
Karaś - 1.5kg 1.2kg 1kg (WW)

rytek

Karaś srebrzysty

Budowa zewnętrzna:

Ciało umiarkowanie wyciągnięte, bocznie ścieśnione. Brak wąsów. Łuski duże, 28-32 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa wysoka, z 17-25 promieniami, jej krawędź jest prosta lub lekko wypukła. W płetwie odbytowej 8-11 promieni, płetwa ogonowa wcięta. Zęby gardłowe jednorzędowe. 4-4. Na pierwszym łuku skrzelowym 35-48 wyrostków filtracyjnych. Grzbiet jasny, brązowawy. Boki i brzuch żółtawe, srebrzyście lśniące. Otrzewna jamy ciała czarna. Długość 15-35 cm, maksymalnie 45 cm.

Występowanie:

Stojące i wolno płynące wody o miękkim podłożu, gęsto porośniętym roślinnością. We wschodniej Azji od basenu Amuru po Syberię. Obecnie sztucznie wprowadzony do wielu wód europejskich.

Tryb życia:

Karaś srebrzysty często występuje razem z karasiem (Carassius carassius), gdyż nie tylko jest do niego podobny z wyglądu i ma takie same wymagania pokarmowe, lecz również - tak jak on jest odporny na niekorzystne warunki środowiska. Rośnie szybciej od karasia, dlatego - zwłaszcza w Europie Wschodniej - hodowany jest jako ryba stawowa. Tarło - maj, do czerwca. Ikra (160000-380000) składana jest w płytkiej wodzie, wśród gęstej podwodnej roślinności. Okres inkubacji ikry trwa 5-7 dni. Dojrzałość płciową gatunek ten uzyskuje w 3-4 roku życia (przy długości 15-20 cm).

Odżywianie:

Małe zwierzęta denne, zooplankton i rośliny wodne.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy karasia to... japończyk, japoniec, karaska i bąk.

Uwagi:

Złota rybka (Carassius auratus auratus) z wyglądu jest bardzo podobna do karasia srebrzystego. Ma jednak większe łuski (26-28 wzdłuż linii bocznej). Pochodzi ze wschodniej Azji. Hodowana w akwariach.

Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW nie posiada wymiaru ani okresu ochronnego.

Ryby i prawo:

Rekordy:
Karaś srebrzysty - 3.4kg (Polski)

Normy medalowe:
Karaś srebrzysty - 2kg 1.5kg 1.2kg (WW)

rytek

Karp

Budowa zewnętrzna:

Dzika, podstawowa forma karpia (sazan) ma wyciągnięte, bocznie słabo ścieśnione ciało. Wysuwalny otwór gębowy ma położenie końcowe. Na górnej wardze występują cztery wąsiki (dwa dłuższe i dwa krótsze). Zęby gardłowe trójrzędowe. Łuski duże, 33-40 wzdłuż linii bocznej. U hodowlanych odmian ciało, w zależności od odmiany, bywa mniej lub bardziej wyciągnięte i wygr/biecone. Wyróżnia się karpie:
1. pełnołuskie (całkowicie pokryte łuskami),
2. lustrzenie (o ciele pokrytym nieregularnie rozrzuconymi, powiększonymi łuskami),
3. lustrzenie rzędowe (z szeregiem dużych łusek biegnących wzdłuż linii bocznej),
4. golce (całkowicie pozbawione łusek, lub z pojedynczymi łuskami osadzonymi w bezpośrednim sąsiedztwie płetw).
Płetwa grzbietowa z 20-26 rozwidlającymi się promieniami. W płetwie odbytowej jest ich 8-11, w brzusznej 9-11, piersiowej 16-17, w ogonowej zaś 19; wszystkie u góry wyraźnie się rozwidlają. Ubarwienie jest zmienne. Grzbiet zazwyczaj zielonobrązowy do zielonoczarniawego. Boki srebrzystobrązowawe, brzuch biały. Płetwy zielonoszare z brązowawym odcieniem, nierzadko czerwonawe. Długość 25-75 cm, maksymalnie 120 cm. Osiąga wiek 40 lat.

Występowanie:

Pierwotnie tylko w zlewiskach mórz: Czarnego. Azowskiego i Kaspijskiego. Lubi ciepłe, stojące i wolno płynące wody o piaszczystym lub mulistym podłożu, obficie zarośnięte roślinnością. W rejonie swego pierwotnego występowania reprezentowany jest przez trzy podgatunki: Cyprinus carpio carpio (zlewiska Morza Czarnego, Azowskiego i Kaspijskiego), Cyprinus carpio haematopterus (basen Amuru, północne Chiny), Cyprinus carpio viridiolaceus (południowe Chiny, Wietnam). Jako podstawowa hodowlana ryba został już w XIII-XV wieku rozpowszechniony prawie w całej Europie.

Tryb życia:

W ciągu dnia karp trzyma się zazwyczaj głębszych, zaciemnionych miejsc, przejawiając wzrastającą aktywność wraz z zapadającym zmierzchem. Tarło - maj do lipca, zależnie od kształtowania się w tym okresie temperatury wody. Na głowie i płetwach piersiowych samców słaba wysypka tarłowa. Ikra składana jest w płytkich, zacisznych, porośniętych roślinnością przybrzeżnych miejscach (również na zalanych wczesnoletnim przyborem łąkach), przy temperaturze wody od 18 do 20°C. Z powodu wysokiej temperatury tarła karpie żyjące w otwartych wodach naszej chłodniejszej szerokości geograficznej (również w Polsce), rzadko znajdują sposobność do odbycia naturalnego rozrodu. Składanie ikry odbywa się porcjami, z tygodniowym odstępem czasu. Zależnie od ciężaru ciała samicy składanych jest 200000-300000 jaj. Są one jasne, a po dostaniu się do wody pęcznieją, zwiększając prawie o połowę swą średnicę. Przyklejają się do wodnych roślin, podobnie jak i wykluwające się po 3-5 dniach larwy, które jeszcze następne 1-3 dni spędzają przyczepione do nich za pomocą znajdujących się na głowie przyczepnych organów. Po tym okresie spoczynku młode karpie muszą podpłynąć ku powierzchni wody aby napełnić powietrzem pęcherz pławny. Dopiero teraz są zdolne do samodzielnego pływania. Karpie hodowlane w stawach osiągają w trzecim roku życia ciężar 1-2 kg przy długości ciała 25-35 cm. Również dzikie karpie odznaczać się mogą tak szybkimi przyrostami, zazwyczaj jednak rosną zdecydowanie wolniej.

Odżywianie:

Młode kapie zjadają rośliny i zwierzęcy plankton (wyrostki, skorupiaki). Przy długości około 18 mm zaczynają polować na zwierzęta denne. Osobniki dorosłe pobierają dodatkowo pokarm roślinny. Karpie rozpoczynają żerowanie dopiero przy temperaturze wody przekraczającej 8°C. jednak najlepiej przyswajają pokarm w temperaturze powyżej 20°C.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy karpia to... szaran, szaranek, spaczniak, sazan, opaczniak, karapuda, leszczyk, opaczniak oraz stopniak.

Uwagi:

W gospodarce stawowej karp jest najważniejszą rybą hodowlaną, której roczne odłowy oceniane są w skali światowej na około 200000 ton.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Karp - 30 cm

Inne limity:
Karp - 3 szt

Rekordy:
Karp - 29.9kg (Polski)

Normy medalowe:
Karp - 15kg 12kg 8kg (WW)

rytek

Kiełb, Kiełb krótkowąsy

Budowa zewnętrzna:

Ciało wrzecionowate, w przekroju prawie okrągłe, o krótkim szerokim trzonie ogonowym. Głowa długa, oczy duże. Pysk tępy, otwór gębowy dolny. Na górnej szczęce dwa krótkie wąsiki, które odchylone do tyłu sięgają co najwyżej środka oka. Łuski duże, 40-42 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 9-10 promieni. W płetwie odbytowej jest ich 8-9. Płetwa ogonowa (tak jak u wszystkich gatunków kiełbi) rozwidlona. Zęby gardłowe dwurzędowe, (2)3.5-5.3(2). Grzbiet brązowoczarniawy, brązowozielonkawy lub brązowoniebieskawy. Boki jaśniejsze z długim szeregiem ciemnych, fioletowo do niebieskawo połyskujących plam. Brzuch białawy, lśniący, na płetwach nieparzystych ciemne punkty. Długość 8-14 cm, maksymalnie 20 cm.

Występowanie:

W szybko płynących wodach krain pstrąga, lipienia i brzany oraz w przybrzeżnej strefie czystych, zasobnych w tlen jezior o żwirowym lub piaszczystym dnie. Gatunek szeroko rozprzestrzeniony w Europie Zachodniej, Środkowej i Wschodniej aż do Uralu. Na Bałkanach i w basenie Morza Czarnego tworzy liczne podgatunki. W dorzeczu Dunaju i Dniestru występuje podgatunek Gobio gobio obtusirostris.

Tryb życia:

Towarzyska, żywa przydenna ryba spędzająca ciepłe letnie miesiące na płyciznach. Na zimę schodzi do głębszych miejsc, gdzie zimuje. Tarło w maju i czerwcu. W tym okresie na głowie i przedniej części ciała pojawia się wysypka tarłowa. Kleista ikra o średnicy 1,5 mm (1000-3000) składana jest porcjami co kilka lub kilkanaście dni, na kamieniach lub roślinach, w miejscach z przepływem wody. Jakość substratu. na którym złożona została ikra, decyduje p powodzeniu jej inkubacji. Odpowiednie jest podłoże piaszczyste i żwirowe, gdyż jaja nie mogą ulec zamuleniu. Aby larwy przeżyły, woda musi mieć wysoką zawartość tlenu.

Odżywianie:

Robaki, skorupiaki, larwy owadów, a także ikra ryb.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy kiełbia to... ćwiok, forela, kobel, koblik, kowbel, rudzik oraz zmarzlica .

Uwagi:

Na wodach PZW zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu ryb nie posiada wymiaru ani okresu ochronnego.

Ryby i prawo:
BRAK OGRANICZEŃ POŁOWU

rytek

Kleń

Budowa zewnętrzna:

Ciało wrzecionowate, w przekroju prawie okrągłe, głowa szeroka, masywna. Szeroki otwór gębowy. Łuski duże i grube. 44-46 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 11-12 promieni, w odbytowej jest ich 10-12. Zewnętrzna krawędź tej płetwy wypukła. Zęby gardłowe dwurzędowe, 2.5-5.2. Grzbiet brązowoszary z zielonkawym połyskiem, boki srebrzyste, często złociście lśniące. Brzuch białawy. Płetwy brzuszne i odbytowa czerwone. Łuski są ciemno obramowane (rysunek sieci). Długość 30-40 cm, maksymalnie do 60 cm.

Występowanie:

Szeroko rozprzestrzeniony w płynących wodach Europy (od Półwyspu Iberyjskiego do Uralu) i Azji Przedniej. Rzadziej występuje w jeziorach. Z rzek zlewiska Morza Śródziemnego (Hiszpania, południowa Francja, Włochy, Grecja) znanych jest 7 podgatunków tej ryby. Blisko spokrewnionymi gatunkami są: występujący w zlewisku Morza Kaspijskiego Leuciscus agdamicus, w Turcji Leuciscus berak i Leuciscus cephaloides, a w Syrii Leuciscus lepidus.

Tryb życia:

Odporna, pospolicie występująca, stadna ryba. Starsze osobniki prowadzą samotny tryb życia. Tarło od kwietnia do czerwca. U samców pojawia się w tym okresie drobna wysypka tarłowa. Kleista ikra o średnicy 1,5 mm (około 45000 sztuk na kilogram ciężaru ciała samicy) przyczepia się do kamieni i wodnych roślin. Okres inkubacji trwa około jednego tygodnia. Samce uzyskują dojrzałość płciową najczęściej po trzecim, samice zaś po czwartym roku życia. Po złożeniu ikry klenie spływają z tarlisk do głębszych miejsc, gdzie występują partie spokojnej oraz szybko płynącej wody. W ciągu dnia klenie stoją w głębokich dołach, pod nawisami brzegowymi i zwieszającymi się nadbrzeżnymi gałęziami. Te płochliwe ryby, przebywają w strefie otwartej wody, reagują ucieczką w głębinę na każdy nawet najmniejszy ruch w polu ich widzenia; wkrótce jednak ponownie pojawiają się pod jej powierzchnią.

Odżywianie:

W wieku młodzieńczym robaki, skorupiaki, mięczaki, larwy owadów i owady z powietrza. Duże osobniki zjadają głównie małe ryby, żaby, przechodzące wylinkę raki a także drobne ssaki.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy klenia to... biełucha, biały jelec, ześnioczek, paruch, paryj, jedlica, klan, klanek, kleniak, kliniak, klin, klonik, lalczyk, lalec, ześnioczek oraz żabiak, kliń.

Uwagi:

Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW nie posiada okresu ochronnego.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Kleń - 25 cm

Inne limity:
Kleń - 10 szt

Rekordy:
Kleń - 6.3kg (Polski)

Normy medalowe:
Kleń - 3kg 2.5kg 2kg (WW)

rytek

Krąp

Budowa zewnętrzna:

Wysoko wygrzbiecone, bocznie silnie ścieśnione ciało o tępym pysku i częściowo dolnym otworze gębowym. Średnicza oka większa lub równa długości pyska. Wzdłuż linii bocznej 44 do 50 łusek. W
płetwie grzbietowej 11, w odbytowej 22 - 26 promieni. Płetwy piersiowe nie sięgają do nasady płetw brzusznych. Zęby gardłowe dwurzędowe, 1 (2,3). 5-5 (3.2) 1. Grzbiet zielonoszary do zielonoczarnego, boki
jaśniejsze. Strona brzuszna biaława do czerwonawej, srebrzyście lśniąca. Płetwy ciemnoszare. Nasada płetw piersiowych i brzusznych czerwonawa. Długość ciała 20-30 cm, maksymalnie 35 cm i waga do 1 kg.

Występowanie:

Silnie pokryte roślinnością jeziora nizinne oraz wolno płynące większe rzeki na północ od Pirenejów i Alp,
od Francji do Uralu. Dopływy Morza Czarnego i Morza Azowskiego ( Dunaj do Rionu), zlewisko Morza Kaspijskiego. Na terenie Polski bardzo rozpowszechniony, zarówno w rzekach jak i jeziorach nizinnych.

Tryb życia:

Ryba stadna, przebywająca zazwyczaj w pobliżu dna, w silnie zarośnietych przybrzeżnych partiach wody.
Często towarzyszy stadom leszcza (Abramis brama). Jedynie na zimowiska ciągnie do spokojnych, głębokich miejsc(np. starorzecza). Tarło odbywa na przełomie maja i czerwca. U samców w okresie tym pojawia się drobna tarłowa wysypka. Ikra składana jest stadnie wśród przybrzeżnej, podwodnej roślinności. Jasnożółta ikra o średnicy 2 mm ( 11.000 do 82.000, u krąpia z Wołgi nawet do 109.000 ) przykleja się do roślin wodnych. Młode ryby rosną bardzo powoli, jednak w wieku 3 do 5 lat, przy długości 10 - 12 cm, osiągają dojrzałość płciową.

Odżywianie:

Małe zwierzęta strefy dna oraz części roślin. Dorosłe osobniki nie gardzą także ikrą oraz larwami
innych gatunków.

Ciekawostki:

Jest również znany regionalnie jako picuś, klepak, klepka, podleszczak, podleszczyk...

Uwagi:

Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW nie posiada wymiaru, ani okresu ochronnego.

Ryby i prawo:
BRAK OGRANICZEŃ POŁOWU

rytek

Leszcz

Budowa zewnętrzna:

Silnie wygrzbiecone, bocznie równie silnie ścieśnione ciało o tępym pysku i prawie dolnie ustawionym otworze gębowym. Średnica oka mniejsza od długości pyska. Łuski duże. 50-57 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa z 12, a odbytowa z 26-31 promieniami. Płetwy piersiowe sięgają do nasady płetw brzusznych. Zęby gardłowe jednorzędowe, 5-5. Grzbiet w kolorze od ołowianego do czarniawego, zazwyczaj zielonawo połyskujący. Boki jaśniejsze, metalicznie lśniące. Brzuch białawy o perłowym połysku. U starszych osobników jest on zwykle złocisty. Płetwy nieparzyste ciemnoszare; parzyste jasnoszare. Długość 30-50 cm, maksymalnie 75 cm.

Występowanie:

W dużych, żyznych jeziorach i wolno płynących rzekach (kraina leszcza) na północ od Pirenejów i Alp. Od Irlandii i Anglii (nie występuje w północnej Szkocji i Kornwalii), przez Europę Zachodnią i Środkową, w południowej Norwegii, Szwecji i Finlandii. aż do Uralu. Tworzy dwa podgatunki: Abramis brama danubii (basen Dunaju) i Abramis brama orientalis.

Tryb życia:

Młode ryby żyją w małych stadkach, w przybrzeżnej strefie wody. Starsze w jej głębszych rejonach, skąd wraz z nastaniem ciemności ciągną w poszukiwaniu pokarmu na przybrzeżne płycizny (głęboko penetrują muł, pozostawiając charakterystyczne ślady żerowania). Tarło - od maja do czerwca. W tym okresie u samców występuje silna wysypka tarłowa. Stado tarłowe wyszukuje płytkie, silnie porośnięte roślinnością miejsce w strefie brzegowej. Żółtawa ikra o średnicy 1,5 mm przykleja się do wodnych roślin. Okres wylęgania trwa od 3 do 12 dni. Dojrzałość płciową
uzyskuje w 3-4 roku życia.

Odżywianie:

Małe zwierzęta denne.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy leszcza to... glapa, kleszcz oraz laskura.
Potocznie zwany też lechem, lechoniem...

Uwagi:

Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW nie posiada wymiaru, ani okresu ochronnego.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Leszcz - 40 cm

Rekordy:
Leszcz - 6.85kg (Polski)

Normy medalowe:
Leszcz - 4kg 3kg 2.5kg (WW)

rytek

Lin

Budowa zewnętrzna:

Zwarte, mocno zbudowane ciało o szerokim trzonie ogonowym. Oczy małe. Otwór gębowy mały, końcowy, w kącikach otworu gębowego jeden wąsik. Łuski drobne (95-100 wzdłuż linii bocznej), głęboko osadzone w grubej, śluzowatej skórze. W płetwie grzbietowej 12-13 promieni, odbytowa ma ich 9-11. Wszystkie płetwy zaokrąglone. U samców, poczynając od drugiego roku życia, przy długości 12 cm płetwy brzuszne wydłużają się, a ich drugi promień grubieje. Płetwa ogonowa lekko wklęsła. Zęby gardłowe jednorzędowe, 4(5)-5. Grzbiet jest najczęściej ciemnozielony lub ciemnobrązowy. Boki jaśniejsze mosiężnie połyskujące, strona brzuszna żółtawobiała. Długość 20-30 cm, maksymalnie 60 cm (ciężar do 7,7 kg).

Występowanie:

Przeważnie w wolno płynących rzekach oraz płytkich, nagrzewających się jeziorach i stawach o mulistym dnie, gęsto porośniętym podwodną roślinnością. Rozprzestrzeniony szeroko w całej Europie aż po Syberię. W Alpach spotykany do wysokości 1600 m n.p.m. Nie występuje na Islandii, w północnej Szkocji i Skandynawii. Brak go w Dalmacji, południowej Grecji i na Krymie. Ta karpiowata ryba spotykana bywa również w wodach słonawych, np.: w zalewach Morza Bałtyckiego.

Tryb życia:

Ostrożny, bardzo płochliwy samotnik, trzymający się w ciągu dnia w pobliżu dna, przejawiający zwiększoną aktywność po zapadnięciu ciemności. Tarło od maja do lipca, przy temperaturze wody od 19 do 20°C. Z chwilą zbliżania się pory tarła dojrzałe do rozrodu osobniki zaczynają grupować się w stada. Tarło jest rozciągnięte w czasie i trwa zazwyczaj od 1,5 do 2 miesięcy. Ikra składana jest porcjami w odstępach ok. 2 tygodni. Liczba jaj, zależnie od wielkości samicy, wynosi od 300000 do 900000 sztuk. Bardzo mała kleista ikra o średnicy 0,8-1 mm przyczepia się do wodnych roślin. W temperaturze wody 20°C okres inkubacji ikry wynosi ok. 3 dni. Wylęgające się larwy mają długość 4-5 mm. Mają one na głowie kleiste gruczoły, za pomocą których przyczepiają się do roślin, aż do czasu zresorbowania zawartości woreczka żółtkowego. Zabezpieczone są w ten sposób przed opadnięciem w muliste podłoże. Z chwilą wykształcenia się skrzeli kleiste gruczoły na głowie ulegają zanikowi. Lin rośnie wolno, uzyskując dojrzałość płciową w 3-4 roku życia.

Odżywianie:

W okresie młodocianym zjada plankton. Później pokarm jego stanowią małe zwierzęta denne (robaki, ślimaki, larwy owadów, mięczaki), rośliny, a także na pół przegniłe ich części. Zimą nie przyjmuje pokarmu. Zapada w rodzaj specyficznej śpiączki zimowej i spędza ten okres zagrzebany w mule.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy lina to... pszenicznik, oczeretniak oraz kaliniak.

Uwagi:

W gospodarce stawowej lin hodowany jest obok karpia jako ryba dodatkowa. Wyselekcjonowane, szybko rosnące stawowe rasy tej ryby już w drugim roku życia osiągają ciężar 150-250 g ("lin porcyjny"). Lin jest popularną rybą hodowlaną, odznaczającą się bardzo małymi wymaganiami pod względem jakości wody. Jego mięso jest delikatne i bardzo smaczne. "Złoty lin", barwna, czerwonożółta odmiana, jako ryba ozdobna często trzymany jest w stawach parkowych a także w akwariach.

Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW nie posiada okresu ochronnego.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Lin - 25 cm

Inne limity:
Lin - 4 szt

Rekordy:
Lin - 4.5kg (Polski)

Normy medalowe:
Lin - 2.5kg 2kg 1.5kg (WW)

rytek

Lipień

Budowa zewnętrzna:

Ciało umiarkowanie wyciągnięte, bocznie ścieśnione, o małej głowie i spiczastym pysku. Łuski małe, 74-96 wzdłuż linii bocznej. Płetwa tłuszczowa pomiędzy wysoką płetwą grzbietową a płetwą ogonową. Mały otwór gębowy może sięgać do przedniej krawędzi oka. Szczęka górna wysunięta do przodu. Obydwie szczęki mają drobne zęby. Płetwa grzbietowa rozpoczyna się daleko przed nasadą płetw brzusznych. U samca płetwy grzbietowa, odbytowa oraz brzuszna są większe niż u samicy. Strona grzbietowa zielononiebieska lub niebieskawoszara, boki i brzuch w kolorze od srebrzystobiałego do mosiężnego, w okresie tarła z purpurowym odblaskiem. Na grzbiecie i bokach znajdują się nieregularnie rozmieszczone czarne plamy. Szara płetwa grzbietowa ma 4-5 rzędów czerwonawych, okrągłych plam. Długość 25-35 cm, maksymalnie 60 cm.

Występowanie:

W szybko płynących, dobrze natlenionych wodach o stałym mineralnym podłożu. Rozsiedlony bardzo nieregularnie w zachodniej, środkowej i wschodniej Europie. W krajach skandynawskich spotykany również w jeziorach. Jego populacja uległa w wielu miejscach znacznemu zmniejszeniu.

Tryb życia:

Ryba stanowiskowa (osiadła). Tarło od marca do czerwca. W miejscu o silnym prądzie samica składa na żwirowym podłożu jaja o średnicy od 3 do 4 mm (3000-6000 sztuk), które po zapłodnieniu przykrywa żwirem. Okres inkubacji ikry trwa około dwóch tygodni. Samce dojrzewają płciowo w drugim i trzecim roku życia, natomiast samice w czwartym. Najczęściej populacje lipienia żyją razem z populacjami pstrąga potokowego. Bardzo duże osobniki nie tolerują w miejscu swego przebywania żadnych innych konkurentów pokarmowych. Lipienie potrzebują dużo przestrzeni życiowej, dlatego nie spotyka się ich w małych potokach. Ponieważ ich wymagania tlenowe są równie wysokie jak pstrąga potokowego i pstrąga źródlanego, zanieczyszczenie pierwotnie zamieszkiwanych przez lipienie wód sprawia, że nie znajdują już w nich odpowiednich warunków bytowych. Ponadto lipień bardzo podatny jest wówczas na różne choroby. Dlatego w typowej dla siebie rzecznej krainie lipienia jest gatunkiem ustępującym. Mówi się nawet o występowaniu symptomów wskazujących, że istnienie tego gatunku zaczyna być zagrożone.

Odżywianie:

Robaki, ślimaki, wodne i powietrzne owady, małe ryby oraz ikra ryb.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy lipienia to... kardynał, lipak oraz lipek.

Uwagi:

Niemiecka nazwa lipienia Asche wywodzi się od popielatego, szarego odcienia, występującego w ubarwieniu tej ryby.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Lipień - 30 cm

Okres ochronny:
Lipień - 1.3-31.5

Inne limity:
Lipień - 3 szt

Rekordy:
Lipień - 1.7kg (Polski)

Normy medalowe:
Lipień - 1kg 0.9kg 0.8kg (WW)

rytek

Łosoś atlantycki

Budowa zewnętrzna:

Ciało wydłużone o smukłym trzonie ogonowym. Łuski drobne, 120-130 wzdłuż linii bocznej, 11-15 (najczęściej 12-14) pomiędzy płetwą tłuszczową a linią boczną. Stosunkowo mała spiczasta głowa z szerokim wycięciem gębowym, sięgającym tylnej krawędzi oka. Wszystkie wyrostki skrzelowe pierwszej pary łuków skrzelowych są pałeczkowate. Płaszczyzna lemiesza bez zębów. Na jego trzonie występuje długi rząd zębów, łatwo wypadających wraz ze starzeniem się ryby. Dolna szczęka dorosłych samców zakończona jest chrzestnym, wykrzywionym do tyłu hakiem (kufa), wciskającym się głęboko w jamę podniebienia. Młode ryby, o długości do 15 cm, mają na bokach duże ciemne plamy i czerwone kropki. W morzu łososie mają na głowie i na srebrzystych bokach ciała czarne, okrągłe plamy. W okresie tarła u samic występują czerwone i czarne plamy, na czarnawym i brązowawym tle skóry. Boki są szarosrebrzyste. Samce są czerwonawe i brązowawe marmurkowane, z czerwoną częścią brzucha. Łosos atlantycki osiąga długość 50-120 cm, maksymalnie 150 cm.

Występowanie:

Przybrzeżne wody Europy od Morza Białego i Islandii poprzez Morze Północne i Bałtyckie do północnej Portugalii. W wyniku zanieczyszczenia rzek, do których wędrował na tarło, w wielu z nich jego populacja wyginęła.

Tryb życia:

Anadromiczna ryba wędrowna, niegdyś wstępująca na tarło licznymi stadami do rzek (również do Renu, Elby i innych) i ciągnąca nimi daleko w górę. Często wędrówka wstępująca z morza do rzeki rozpoczynała się już latem. Aby osiągnąć leżące w górnym biegu tarliska, ryby musiały pokonać wiele przeszkód. Zależnie od systemu rzecznego tarło odbywa się od listopada do lutego. W miejscu o silnym prądzie samica wykopuje uderzeniami ogona 2-3-metrowej długości jamę. Ikra po złożeniu przykrywana jest warstwą żwiru. Po tarle wiele łososi ginie. Z jaj o średnicy 5-7 mm po 70-200 dniach (w zależności od temperatury wody) wylęgają się larwy. Młode ryby pozostają w wodzie słodkiej od roku do 5 lat, po czym spływają do morza. Tutaj przebywają od roku do 3 lat, rosnąc - zależnie od obfitości pokarmu - szybciej bądź wolniej i gromadząc w tkankach zapas tłuszczu (czerwone mięso). Z chwilą podjęcia wędrówki do wód słodkich wzrost ulega zahamowaniu. Zapisuje się to na ich łuskach w postaci nieregularnych znaków (znaki tarłowe). Na ich podstawie można stwierdzić, ile razy w ciągu swego życia łosoś podejmował wędrówkę tarłową; najczęściej czyni to 1-2 razy.

Odżywianie:

W wodzie słodkiej - larwy owadów, skorupiaki, później także ryby (strzeble), w morzu - wyłącznie ryby (śledzie, dobijaki).

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy łososia to... podrybek, klemp, klempiak, klink, klub oraz klęk.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Łosoś atlantycki - 60 cm

Okres ochronny:
Łosoś atlantycki - 1.10-31.12

Inne limity:
Łosoś atlantycki - 2 szt

Rekordy:
Łosoś atlantycki - 31kg (Polski)

Normy medalowe:
Łosoś atlantycki - 12kg 10kg 8kg (WW)

rytek

Miętus

Budowa zewnętrzna:

Ciało silnie wyciągnięte, z przodu walcowate, w części tylnej bocznie ścieśnione. Głowa szeroka i płaska. Duży, lekko dolny otwór gębowy. Szczęki z drobnymi, tarkowatymi zębami. Na podbródku jeden długi wąs. Przy otworach nosowych dwa króciutkie wąsiki. Łuski małe, cienkie, okrągłe. Linia boczna niepełna. Pierwsza płetwa grzbietowa z 9-16, druga z 67-85 promieniami - jest ona prawie tak długa jak płetwa odbytowa (65-78 promieni). Płetwy brzuszne położone gardłowo. Płetwa ogonowa zaokrąglona. Ubarwienie grzbietu brązowe, oliwkowożółte lub zielonkawe z ciemnym, niewyraźnym marmurkowym wzorem. Boki jaśniejsze, żółtawe. Brzuch białawy; ubarwienie ryb w zależności od podłoża jest bardzo zmienne. Młode są znacznie ciemniejsze od ryb dorosłych. Miętus ma przeciętnie 30-60 cm długości, maksymalnie 120 cm. Osiąga wówczas 25-30 kg i wiek 15-20 lat.

Występowanie:

Ryba ta zamieszkuje przydenne rejony przejrzystych, chłodnych wód. Jest jedynym przedstawicielem rodziny dorszowatych w wodach słodkich, docierając w nich aż do krainy pstrąga. Znaleźć ją można w rzekach i jeziorach (w Alpach do wysokości ponad 1200 m), od Europy Zachodniej i Środkowej po dorzecze Amuru i zlewisko Jeziora Bajkał. Żyje również w słonawych wodach rzecznych delt. Występuje w Skandynawii.

Tryb życia:

Ryba aktywna o zmroku i nocą. Tarło - od listopada do marca przy temperaturze wody 0,5-4°C. Ikra o średnicy 1 mm (1000000 sztuk na kilogram ciężaru ciała samicy) zawiera dużą kroplę tłuszczu, dzięki czemu swobodnie unosi się w wodzie (drobna, pelagiczna ikra charakterystyczna jest również dla morskich przedstawicieli dorszowatych). Ikra corocznie składana jest w tych samych miejscach, nad żwirowym lub piaszczystym podłożem. W zależności od temperatury wody okres jej inkubacji wynosi od 6 do 10 tygodni. Liczące zaledwie 3 mm długości larwy pędzą pelagiczny tryb życia w powierzchniowych warstwach wody. Na dnie osiadają dopiero po osiągnięciu długości 6-7 mm. Młode, 1-2-letnie ryby większą część czasu spędzają ukryte pod kamieniami. Samce dojrzewają pod koniec trzeciego, natomiast samice w końcu czwartego roku życia. Poza wodą miętus jest bardzo żywotny i w wilgotnym (chłodnym) powietrzu potrafi przetrwać kilka godzin. Ryba ta z powodzeniem wprowadzona została do wielu sztucznych zbiorników wodnych, jednak próby jej sztucznej hodowli dotychczas nie zostały uwieńczone sukcesem.

Odżywianie:

Młode osobniki zjadają robaki, larwy owadów, skorupiaki, drobne ślimaki i mięczaki. W starszym wieku odżywia się rybami (jazgarz, kiełb, płoć i inne) oraz rakami. Miętus zyskał miano groźnego rabusia ikry i wylęgu ryb; zwłaszcza w pstrągowych wodach może być sprawcą znacznych szkód.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy miętusa to... meniok, mentuz, miniok, minka, mich, myniok oraz niuch.

Uwagi:

Mięso miętusa uważane jest za delikatesowy przysmak.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Miętus - 30 cm

Okres ochronny:
Miętus - 1.12-29.2

Rekordy:
Miętus - 3.84kg (Polski)

Normy medalowe:
Miętus - 2.5kg 2kg 1.5kg (WW)

rytek

Nagład

Budowa zewnętrzna:

Ma skórę pokrytą małymi, gładkimi łuskami cykloidalnymi. Osiągnąć może długość 70 cm i ciężar 8 kg.

Występowanie:

Nagład rozprzestrzeniony jest wzdłuż wybrzeży północno-zachodniej Europy oraz w Morzu Śródziemnym. Czasem bywa spotykany także w Morzu Czarnym i w zachodniej części Bałtyku.

Tryb życia:

Biologia jego jest bardzo zbliżona do biologii skarpia.

Uwagi:

Nagład ma duże znaczenie gospodarcze, zwłaszcza w zachodniej Europie.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Nagład - 30 cm

Okres ochronny:
Nagład - 1.6 - 31.7

rytek

Okoń

Budowa zewnętrzna:

Ciało mniej lub silniej wygrzbiecone, co jest zależne od warunków troficznych, panujących w zamieszkiwanej przez ryby wodzie. Pysk tępy z szerokim, końcowym otworem gębowym. Wieczko skrzelowe w tylnej części spiczasto wyciągnięte i zakończone mocnym, ostrym kolcem. Małe łuski grzebykowe, 58-67 wzdłuż linii bocznej. Dwie płetwy grzbietowe. Pierwsza z 13-17 twardymi promieniami, druga z 1-2 twardymi 1 13-16 miękkimi. W płetwie odbytowej 2 twarde i 8-10 miękkich promieni. Grzbiet ciemnoszary do niebieskawego lub zielonooliwkowego. Boki jaśniejsze z 6-9 ciemnymi, poprzecznymi, pojedynczymi lub rozwidlającymi się prążkami. Brzuch od białego do czerwonawego, o srebrzystym połysku. Przy tylnej krawędzi pierwszej płetwy grzbietowej występuje czarna plama. Płetwy brzuszne i odbytowa czerwonawe. Samce są intensywniej wybarwione niż samice. Długość 25-30 cm, maksymalnie 51 cm.

Występowanie:

Szeroko rozprzestrzeniony w wodach płynących (do 1000 m n.p.m.) prawie całej Europy. Nie występuje w północnej Norwegii, Szkocji i na Półwyspie Pirenejskim, w południowych i środkowych Włoszech, zachodniej części Półwyspu Bałkańskiego oraz na Peloponezie.

Tryb życia:

Stanowiskowa ryba. lubiąca spokojne wody z twardym podłożem. W młodości żyje stadnie. Stare osobniki są samotnikami. Tarło od marca do czerwca, zależnie od geograficznego położenia zamieszkiwanej wody (temperatura tarła 7-8°C). Ikra o średnicy 1,5-2 mm, składana jest w formie długich galeratowatych falbanek, zawieszanych na roślinach, kamieniach i zatopionych gałęziach. Okres inkubacji 2 do 3 tygodni.

Odżywianie:

Bezkręgowce, ikra i wylęg ryb oraz małe ryby.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy okonia to... okłoń, garbus oraz kostyrz.

Uwagi:

Na wodach PZW, jak również na wodach morskich nie posiada okresów ochronnych.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Okoń - 17 cm

Rekordy:
Okoń - 2.65kg (Polski)

Normy medalowe:
Okoń - 2kg 1.5kg 1kg (WW)

rytek

Płoć

Budowa zewnętrzna:

Ciało w zależności od wieku ryby i rodzaju zamieszkiwanej wody mniej lub bardziej wygrzbiecone, ścieśnione w płaszczyznach bocznych. Linia brzucha pomiędzy płetwami brzusznymi a odbytową zaokrąglona. Początek płetwy grzbietowej na linii nasady brzusznych (tylko czasami minimalnie przesunięty ku tyłowi). Otwór gębowy wąski, ustawiony prawic poziomo. Oczy czerwonawe (znak rozpoznawczy płoci, która jest bardzo podobna do wzdręgi), koliste duże łuski, 39-48 (najczęściej 42-45) wzdłuż linii bocznej. W płetwach piersiowych po 16 promieni, w grzbietowej i odbytowej po 12-14. Zęby gardłowe jednorzędowe 5/6/-5. Grzbiet ciemnozielony, do zielononiebieskiego, boki srebrzyste z żółtawym połyskiem. W okresie tarła brzuch połyskuje czerwonawo. Płetwy piersiowe, brzuszne i odbytowa są czerwonawe. Długość 25-30 cm, maksymalnie 50 cm.

Występowanie:

Europejskie wody stojące i wolno płynące na północ od Pirenejów i Alp, aż po Ural i Syberię. W dopływach mórz Czarnego i Kaspijskiego oraz systemach rzecznych, uchodzących do Morza Egejskiego, w Maricy i Wardarze, występują cztery podgatunki płoci. W Morzu Czarnym i Azowskim występuje anadromiczna, żyjąca w słonawych wodach forma Rutilus rutilus heckeli, w Morzu Kaspijskim zaś Rutilus rutilus caspicus.

Tryb życia:

Stadna ryba porośniętej roślinnością przybrzeżnej strefy. Zimę spędza w spokojnych, głębokich miejscach. Pora tarła od kwietnia do maja. W tym okresie u samców występuje wysypka tarłowa. Ikra kleista o średnicy 1 mm (50000 do 100000 sztuk, u formy wędrownej do 200000) przyczepia się, podobnie jak świeżo wyklute larwy, do podwodnych roślin, korzeni oraz kamieni. Okres wylęgania 4-10 dni.

Odżywianie:

Małe organizmy zwierzęce oraz rośliny.

Ciekawostki:

Czy wiesz, że... inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy płoci to... wandrówka oraz płotka.

Uwagi:

Na wodach PZW, jak również na wodach morskich nie posiada okresów ochronnych.

Ryby i prawo:

Wymiar ochronny:
Płoć - 20 cm

Rekordy:
Płoć - 2.2kg (Polski)

Normy medalowe:
Płoć - 1.1kg 0.9kg 0.7kg (WW)